Nói về ba anh em đi theo thiên sứ đến ngoài ngọ môn.
Hoàng môn quan vào tâu lại rằng:
– Ba vị đệ tử của Phò Mã đã theo thiên sứ đến ngọ môn hầu chỉ.
Vua Thiên Trúc ban chỉ cho vào, ba anh em đứng trơ không chịu làm lễ!
Vua Thiên Trúc phán hỏi rằng:
– Ba người đệ tử Thánh tăng Phò Mã là ai? Tên họ chi, ở tại đâu, vì cớ nào mà xuất gia đi thỉnh kinh, hãy cắt nghĩa cho rõ?
Tôn Hành Giả bước lấn tới muốn lên điện mà tâu.
Quan hộ giá nạt rằng:
– Ðừng đi lên nữa. Ðứng đó mà tâu.
Tôn Hành Giả cười rằng:
– Chúng ta là người tu, đi tới bước nào hay bước nấy.
Sa Tăng, Bát Giới cũng bắt chước đi theo.
Tam Tạng sợ ba người lổ mãng làm cho kinh giá, liền cất tiếng kêu lớn rằng:
– Ðồ đệ ôi! Bệ Hạ phán hỏi cội rể ngươi, sao ngươi không tâu cho rõ?
Tôn Hành Giả thấy thầy đứng hầu thì nóng ruột, liền nói rằng:
– Bệ Hạ khinh người hay là khinh mình, nhục rễ là nhục nước, Bệ Hạ chấm, thầy tôi làm phò mã, sao còn bắt đứng một bên? Lẽ thường kêu rễ là quý nhơn, lẽ nào quý nhơn không có chổ ngồi, bắt đứng hầu như vậy?
Vua Thiên Trúc nghe tiếng nói vang, hãi kinh thất sắc, muốn lui vào kinh mà sợ mất thể diện, túng phải làm gan phán rằng:
– Thị thần hãy nhắc cẩm đôn cho Phò Mã an vị.
Tôn Hành Giả thấy thầy ngồi xuống, mới chịu tâu rằng:
– Lão tôn quê ở tại Ðông thắng thần châu, nước Ngao lai, núi Hoa quả, cha là trời, mẹ là đất, trứng là núi sanh Lão tôn ra. Sau học phép tiên phương xa, rồi trở về núi cũ, ở tại động Thủy Liêm núi Hoa quả, lên non trừ quỷ, xuống biển bắt rồng. Bôi sổ dưới Minh Vương, đập chết quỷ sứ. Thượng Ðế sắc phong làm chức Tề Thiên Ðại Thánh, hằng ngày yến ẩm nơi thiên cung. Sau phá hội Bàn Ðào, vỡ lỡ trời đất, đương dịp nóng nảy làm phản thiên đình, thiên tướng chư hầu đều chạy mặt. Rủi bị Phật Tổ nhốt Lão Tôn tại Ngũ Hành Sơn, cho ăn sắt cục, cho uống nước đồng, năm trăm năm chẳng biết mùi cơm mùi nước. Sau nhờ Quan Âm Bồ Tát khuyên Lão Tôn tu hành, đến khi thầy ta đi ngang qua đó, giở núi cứu ta đặt tên là Hành Giả.
Vua Thiên Trúc nghe nói lớn lối quá, thất kinh bước xuống ngai, nắm tay Tam Tạng mà phán rằng:
– Phò Mã ôi! Trẫm cũng có phước lắm mới gặp đặng thần tiên cùng duyên với Công Chúa.
Tam Tạng tạ ơn, mời vua lên ngai như cũ.Vua Thiên Trúc y lời, bước lên ngai phán hỏi rằng:
-Còn độ đệ thứ hai là vị nào?
Bát Giới ngay mỏ nói lớn rằng:
– Lão Trư hơn bảy đời tham vui làm biếng, bị theo thế sự mà mê tâm, sau gặp thần tiên khuyên dỗ, mới ăn năn chừa lối tu hành, rốt lại thượng đế ban phong làm chức Thiên Bồng Nguyên Soái cư trị tại Thiên Hà, tiêu diêu khoái lạc. Ngày kia ăn hội bàn đào, uống rượu say quá, đi lạc vào cung Quảng Hàn, kêu hí Hằng Nga nên phải đọa, đầu thai nhằm heo rừng nái, mới sanh ra đầu thú mình người, ở núi Phước lăng làm nhiều điều thất đức. Sau nhờ Quan Âm khuyên bảo tu hành, theo bảo hộ Ðường Tăng thỉnh kinh cho tiêu tội, hiệu là Bát Giới, pháp danh Ngộ Năng.
Khi ấy Vua Thiên Trúc nghe nói chát chúa, và làm bộ hung hăng, nên cúi đầu không dám ngó!
Bát Giới thấy nhiều người sợ lại muốn làm oai, dĩnh hai lỗ tai ra, trợn hai con mắt, mắt vúc vắc, mỏ hĩnh lên, rồi nhăn răng rồi ha hả! Tam Tạng e kinh giá, liền nạt rằng:
– Không đặng vô lễ như vậy!
Bát Giới cúi mặt xuống tròng tay làm bộ nhu.
Vua Thiên Trúc phán hỏi rằng:
– Còn người thứ ba vì cớ nào mà quy y?
Sa Tăng chắp tay tâu rằng:
– Lão Sa khi trước là phàm phu, sợ việc luân hồi báo ứng, nên vân du khắp nơi, tìm thấy học đạo. Thiệt lòng thành lời không phụ, xúi gặp thần tiên dạy phép tu hành mới thành thần đạo. Thượng Ðế sắc phong làm chức Quyện Liêm tướng quân, hằng ra vào hộ giá. Bởi dự tiệc hội Bàn đào bái tay làm bể chén lưu ly, nên bị đày xuống sông Lưu Sa, bải đầu thay mặt, giết hại dân lành, may nhờ Quan Âm Bồ Tát khuyên bảo tu hành, theo Phật Tổ thỉnh kinh, cho thành chánh quả. Pháp danh Ngộ Tịnh, họ Sa tên Tăng.
Vua Thiên Trúc nghe tâu nữa mừng nữa sợ; mừng là mừng đặng lễ quý hiền lành; sợ là sợ ba con yêu mới đeo chuỗi hột.
Giây phút chánh đài âm dương quan vào tâu rằng:
– Tôi chọn đặng mười hai tháng nầy là ngày nhâm tý, châu đường cũng tốt, sao trực đều hiền, thật là ngày gia thú tốt lắm.
Vua Thiên Trúc phán hỏi rằng:
– Bữa nay là ngày chi?
Quan Chánh đài âm dương tâu rằng:
– Nay là mồng tám, nhằm ngày mậu thân, đặng vương hầu biến quả, nên tiếp đãi sỉ hiền.
Vua Thiên Trúc mừng rỡ, sai quan Ðường giá dọn gường hoa, cho bốn thầy trò nghỉ.Và dọn dẹp dinh Phò Mã cho tử tế, từ mười hai trở lại cho hoàn thành.
Phán rồi bải chầu.
Khi ấy bốn thầy trò đi đến ngự viên, không bao lâu trời đã gần tối.
Kế quan Ðiển thiện dọn cơm chay thiết đãi.
Bát Giới mừng rỡ, ăn tới cổ mới chịu thôi.
Giây phút thắp đèn, ai nấy lui về phòng nghỉ ngơi.
Tam Tạng thấy vắng khách, mới mắng Hành Giả rằng:
– Con khỉ nầy bất nhơn thất đức, cứ báo hại ta hoài! Ta đã nói: Mình là người tu niệm, đừng xen vào đó làm chi. Ngươi một hai đốc ta đi coi, mới sanh ra nhiều việc. Bây giờ mới tính làm sao?
Tôn Hành Giả cười giả lả rằng:
– Tại thầy nhắc tới tích xưa: Bà cũng gieo cầu nằm ông mới kết nghĩa, coi ý thầy cũng nhớ chuyện xưa, nên tôi dắt đi coi cho giải muộn. Vã lại Hòa Thượng chùa Bố Kim cũng căn dặn, thăm tin Công giả chơn; nên mới nhất định tới xem thử, té ra là Công Chúa phủ hồng cân, nên ở xa không thấy mặt: Song tôi xem tướng vua cò hơi hối khí, ngặt chưa biết Công Chúa ra thể nào.
Tam Tạng hỏi:
– Nếu ngươi thấy Công Chúa thì tính làm sao?
Tôn Hành Giả nói:
– Cặp mắt lửa tròng vàng của tôi ngó thấy rõ thì biết người biết quỷ, chừng đó sẽ tùy cơ ứng biến, lừa dịp mà làm.
Tam Tạng nói:
– Nay Công Chúa chấm ta làm Phò Mã, ngươi mới tính làm sao?
Tôn Hành Giả nói:
– Ðợi đến ngày mười hai, Công Chúa ra lạy cha mẹ, Lão Tôn sẽ coi cho rõ, nếu quả là yêu quái thì bắt nó hiện nguyên hình. Nhược bằng thiệt Công Chúa đồng trinh, thì để thầy ở đó mà làm Phò Mã. Bởi công tu hành của thầy cũng lắm, nên Trời Phật xui hưởng phước vinh hoa!” Tam Tạng nghe nói giận mắng rằng:
– Con khỉ nầy quyết hại ta tới nước, nên nó theo hơi Ngộ Năng! Chúng ta cực khổ mười phần qua khỏi chín phần, người lại còn nói hơi yêu hơi quỷ! Nếu vô lễ như vậy nữa ta niệm chú tức thì!
Tôn Hành Giả hoảng hồn quì xuống thưa rằng:
– Thầy không chịu thì thôi, có ích chi cho tôi mà ép, thôi thôi, để chúng tôi sẽ ra tay làm dữ mà cướp thầy ra.
Giây phút Bát Giới nói rằng:
– Tôi ăn no, nên buồn ngủ sớm, hết canh một rồi, xin ngủ mà dưỡng trí khôn, mai sẽ tính.
Rạng ngày Thiên Trúc hoàng đế làm triều, bá quan văn võ chầu chực.
Vua Thiên Trúc truyền dọn yến tại ngự viên thỉnh một mình Phò Mã mà ăn uống với trẫm, còn ba vị hiền thân, ra nhà trạm hội đồng ăn tiệc với các quan.
Bát Giới nghe rõ, liền nói lớn rằng:
– Bệ Hạ ôi! Thầy trò tôi thuở nay không rời nhau một khắc, Bệ Hạ đã ban ơn đãi yến gia sư tại ngự viên, xin cho chúng tôi theo hầu một bữa, nếu làm bức như vậy, chắc là đám cưới nầy không yên đâu.
Vua Thiên Trúc thấy Bát Giới và nói và làm bộ khó coi: Tai thì rảy lia, miệng táp xàm xạp, dinh mỏ trợn mắt như yêu, nên sợ làm nhăn phá đám.
Liền phán rằng:
– Trẫm y như lời ấy. Vậy thì tại Trấn hoa các dọn hai tiệc đặng quả nhơn với Phò Mã mà ngồi gần, dọn ba tiệc trước Lưu xuân đình cho ba vị hiền thân ngồi phía trước; kéo thầy trò không tẻ ngồi chung.
Bát Giới mừng rỡ tạ ơn, mấy anh em đồng lui gót.
Vua Thiên Trúc truyền chỉ Tam cung lục viên lo sắm đồ nữ trang mới cho Công Chúa, đặng đến ngày mười hai động phòng.
Mấy vị đồng vưng chỉ.
Qua giờ tỵ, vua Thiên Trúc sai đem xe giá rước Tam Tạng đến ngự viên xem chơi, và cho ba anh em Hành Giả vào Lưu xuân đình ăn tiệc.
Vua Thiên Trúc dắt tay Tam Tạng lên các Trần hoa ngồi ăn tiệc ở trên, dưới thì đờn ca xướng hát.
Tam Tạng thấy vua trọng đãi như vầy không lẽ từ chối, tuy ngoài mặt thì vui, mà trong lòng rầu nát!
Tam Tạng ngó thấy hai bức bình phong bốn phía, cái nào cũng có thi cô họa, coi cho rõ là tứ thời, bốn bài thi trong bốn bình phong chữ tinh thần lắm.
Tam Tạng cứ ngồi xem bốn bài thi.
Bốn bài thi tứ cảnh, là cảnh Xuân, Hạ, Thu, Ðông.
Khi ấy vua Thiên Trúc thấy Tam Tạng ngồi xem thì sửng sờ, liền phán hỏi rằng:
– Phò Mã ưa xem thi, chắc làm thi hay lắm? Như không tiếc châu ngọc, xin họa theo nguyên vận bốn bài coi thể nào?
Tam Tạng ưa làm thi nên thấy cảnh thì sanh tình liền ngâm một câu họa vận thi cảnh Xuân rằng:
– Nắng ấm gió tan tiết đã vần.
Vua Thiên Trúc khen hay, truyền chỉ đem văn phòng tứ bữu, rồi phán rằng:
– Phò Mã hãy hoa luôn bốn bài, đặng trẫm để ngâm chơi.
Tam Tạng vưng chỉ, họa thi ngự viên tứ cảnh.
Vua Thiên Trúc xem khen thì hay, rồi phán dạy con hát trong cung và nữ nhạc phổ ca bốn bài thi ấy theo giọng đờn đặng giúp vui trong tiệc rượu.
Nữ nhạc vưng lời.
Còn ba anh em Tôn Hành Giả, ngồi tiệc tại Lưu xuân đình, Bát Giới đã uống quá chén.
Ngó trực lên lầu, thấy thầy ngồi việc với vua Thiên Trúc, Bát Giới khoái ý ó lớn lên rằng:
– Vui lắm, sướng lắm, bữa nay ăn uống hơn nữa ngày, sẳn dịp no say, đi ngủ ngon lắm!
Sa Tăng cười rằng:
– Nhị ca không biết cử kiêng, đương ăn no sao dám ngủ?
Bát Giới nói:
– Ngươi không hiểu nên cử lầm đó! Há chẳng nghe lời tục nói rằng:
– Ăn no không nằm ngửa, trong nầy không có mở.
Khi ấy TamTạng ở trên lầu Trấn Hoa, nghe Bát Giới nói trây, mắc cỡ trong mình mọc ốc! đến khi vua Thiên Trúc từ giã về cung, Tam Tạng tạ ơn rồi xuống lầu, quân Lưu xuân định quở Bát Giới rằng:
– Ngươi quen thói rừng ăn nói thô tục! Chỗ nầy là chỗ chơi hay sao, muốn ó chừng nào thì ó? Nếu Quốc Vương bắt tội thì còn gì tánh mạng?
Bát Giới nói:
– Không hề chi mà sợ! Chúng ta là suôi gia với Hoàng đế, lẽ nào suôi dám giận suôi? Lời tục nói rằng:
– Suối gia đánh lộn còn thân, xóm giềng mắng lộn cũng không bỏ. Chúng tôi cứ việc giỡn hoài, tội gì mà sợ họ nữa?
Tam Tạng nổi nóng rằng:
– Lấy thiền trượng ra đây ta đánh Bát Giới vài chục?
Tôn Hành Giả y lời liền đưa thiền trượng cho thầy, rồi đè Bát Giới xuống, Tam Tạng đương lúc giận, giá thiền trượng đập liền!
Bát Giới la lớn rằng:
– Ôi, ôi! Phò Mã gia gia ôi! Xin thứ tội cho tôi?
Khi ấy có các quan hầu tiệc, thấy vậy liền can, Bát Giới chờ dậy lầm bầm nói rằng:
– Phò Mã hay thiệt! Chưa chắc làm rể vua, mà muốn hành chánh theo vương pháp.
Tôn Hành Giả vả miệng Bát Giới mà bảo rằng:
– Ði ngủ đi đừng nói bậy bạ mà nữa mà chết.
Từ ấy sắp sau ăn chơi hơn ba ngày.
Kế đến bữa mười hai, quan Công bộ tâu rằng:
– Chúng tôi vưng chỉ, lập dinh dãy cho Phò Mã xong rồi.
Quan Lộc tự tâu rằng:
– Tôi vưng chỉ dọn tiệc Tân hôn đã xong rồi, cộng hơn năm trăm cổ vừa chạy vừa mặn.
Vua Thiên Trúc mừng rỡ mười phần, xảy thấy nội thi tâu rằng:
– Chánh cung nương nương cho mời vạn tuế.
Vua Thiên Trúc liền lui vào cung.
Tam cung lục viện đồng tiếp giá, Công Chúa ra mừng lạy.
Vua Thiên Trúc phán rằng:
– Công Chúa hiền nữ từ ngày mồng tám gieo cầu, nay gặp thánh tăng cũng đã vừa ý, các quan cũng vừa theo ý trẫm, dọn dẹp các việc đã an bài; nay là ngày lành, sẽ động phòng hoa chúc.
Công Chúa quỳ lạy tâu rằng:
– Xin phụ vương xá tội con mới dám tâu, bởi con nghe nói ba đệ người tử Ðường Tăng hình như yêu quái, nghe nói cũng kinh hồn. Xin phụ vương đưa chúng nó ra khỏi thành, con mới dám vào phòng hoa chúc.
Vua Thiên Trúc phán rằng:
– Phải Công Chúa không nhắc chuyện ấy thì trẫm đã quên rồi! Thiệt là người ấy dữ cũng như yêu, nhứt là Hòa Thượng mỏ dài nghinh ngang lỗ mãng lắm, mấy bữa rày trẫm đã tống chúng nó ra vườn hoa. Bữa nay trẫm tính ghi điệp để chúng nó ra ngoài thành, rồi hội yến động phòng mới đặng.
Công Chúa mừng rỡ tạ ơn.
Khi ấy vua Thiên Trúc ngự ra đền, truyền chỉ đòi Phò Mã và người độ đệ.
Nói về Tam Tạng hằng lo việc ấy, đến bữa mười hai trời rạng đông, chờ dậy sớm nói với các đệ tử rằng:
– Bữa nay là mười hai, nhằm ngày báo hại! Ngộ Không mới tính làm sao?
Tôn Hành Giả thưa rằng:
– Tôi coi qua Thiên Trúc khí sắc tối tăm, may chưa thắm bao nhiêu, nên còn cứu được. Ngặt chưa thấy Công Chúa, nên khó biết giả chơn. Song tôi đã tính kế rồi, xin sư phụ đừng sợ? Dầu bữa nay vua Thiên Trúc đưa chúng tôi ra khỏi thành, thầy cũng an lòng như vậy, tôi ra ngoài mà biến hào theo thầy mà bảo hộ.
Xảy thấy quan Ðương giá đến mời, Tôn Hành Giả hối Bát Giới và Sa Tăng quảy đồ hành lý và dắt ngựa tới đền.
Vua Thiên Trúc với ba anh em lên gần ngai mà phán rằng:
– Các ngươi đưa điệp thông quan, đặng trẫm ký tên đóng ấn, và rẫm cấp tiền sở phí đặng các người đi thỉnh kinh, chừng trở về đây, trẫm sẽ tạ ơn trọng thể.
Còn Phò Mã ở đây với trẫm, các ngươi đừng nghi ngại điều chi?
Tôn Hành Giả tạ ơn, rồi bảo Sa Tăng dưng điệp, vua Thiên Trúc xem rồi liền ký tên đóng ấn xong xả, lại đưa mười thoi vàng và hai mươi đính bạc, gọi là phí lộ đi đàng, Bát Giới lãnh bạc vàng, Sa Tăng lãnh điệp, Tôn Hành Giả liền bái tạ từ.Rồi bái Tam Tạng mà lui gót.
Tam Tạng hoảng hồn, bước theo níu Hành Giả mà nói nhỏ rằng:
– Các ngươi đi thiệt hay sao.
Tôn Hành Giả bóp tay Tam Tạng lạy và thưa rằng:
– Xin thầy an lòng ở lại, chúng tôi thỉnh kinh đặng, trở về cũng ghé thăm thầy.
Tam Tạng mới chịu buông Hành Giả, rồi trở lên đền.
Còn ba anh em Tôn Hành Giả đồng ra nhà trạm, Dịch Thừa nghinh tiếp đãi trà.
Tôn Hành Giả nói nhỏ với Bát Giới, Sa Tăng:
– Hai đứa bây ở đây, đừng đi đâu hết, cũng đừng nói chuyện với ta. Dịch Thừa có hỏi thăm điều chi thì ngươi nói là ừ hữ một tiếng. Ðể ta biến hóa theo bảo hộ thầy.
Dặn rồi nhổ một sợi lông hóa ra hình mình ngồi với Sa Tăng, Bát Giới, còn mình nhảy lên mây hóa ra con ông mật bay thẳng vào đền, thấy Tam Tạng đang ngồi nhăn mặt!
Khi ấy Tôn Hành Giả bay lại bên tai Tam Tạng mà kêu rằng:
– Thầy ôi! Tôi đã đến đây, đừng buồn rầu nữa?
Tam Tạng nghe văng vẳng bên tai, biết Hành Giả hóa ong mà bảo hộ, nên mới an lòng.
Giây phút có các quan đến tâu rằng:
– Tiệc tân hôn dọn tại cung Chi Thước, Nương nương và Công Chúa đương chờ Bệ Hạ trong cung. Xin vạn tuế thỉnh quý nhơn dự tiệc.
Vua Thiên Trúc nghe tâu mừng rỡ, dắt tay Phò Mã vào cung.
Nói về Tam Tạng theo vua Thiên Trúc vào cung, nghe tiếng nhạc êm tai, phất mùi thơm nực mũi, thiếu chi kẻ da tươi tơ ngọc, có một nàng nhan sắc tốt như hoa, chẳng nhượng Hằng Nga, nào thua Tây Tử.
Tam Tạng thất sắc, cứ việc cúi đầu, trăng trong ngọc rạng thây ai, nhớ phật tưởng kinh là phận.