Trong văn phòng đầy nắng, Tiêu Kiến Bình nhìn bức ảnh trận đấu bóng rổ trong tờ báo trên tay, tuy không nói gì nhưng vẫn để lộ tâm trạng có phần sa sút của ông.
Tôn Bồi Vĩ thường ngày hay ầm ĩ với ông cũng hiếm khi thả nhẹ động tác của mình, ngồi ngẩn người bên cạnh, vẻ mặt cũng tỏ ra phức tạp.
Hôm nay ông bớt thời gian đến văn phòng Tuyển sinh một chuyến để hỏi thăm về Bùi Thanh Nguyên, vốn cho rằng Tiêu Kiến Bình nghĩ nhiều, định hỏi xong sẽ quay về bảo Tiêu Kiến Bình bỏ ý định kia, ai ngờ giảng viên bên Tuyển sinh lại thực sự biết cậu học sinh cấp 3 này.
Nhưng trong hồ sơ của họ, Bùi Thanh Nguyên đến từ trường Thành Đức chứ không phải Trung học số 2.
Cách đây không lâu, trường trung học Thành Đức có gửi danh sách đề cử học sinh lớp 12 của khóa mới lên và cái tên này cũng có trong đó, vì đã đoạt giải nhất trong kỳ thi Toán Olympic dành cho học sinh trung học toàn quốc nên có tư cách được tiến cử.
Vốn dĩ, nhóm học sinh này sẽ đến Đại học Giang Nguyên để tham gia kỳ thi tuyển đặc cách. Sau khi vượt qua kỳ thi không quá khó với họ này, bọn họ không cần phải đối mặt với áp lực của kỳ thi Đại học năm sau nữa mà có thể trở thành tân sinh viên của ngôi trường hàng đầu cả nước này luôn.
Nhưng tháng trước, trường trung học Thành Đức lại liên hệ riêng với phòng tuyển sinh của Giang Nguyên, nói rằng muốn hủy bỏ đề cử một học sinh. Các giảng viên trong phòng tuyển sinh trước nay chưa từng gặp phải tình huống kiểu này nên cũng truy hỏi nguyên nhân, sau đó nhận được câu trả lời chắc chắn là do học sinh này chuyển trường.
Tôn Bồi Vĩ nghe xong mới biết tại sao mình lại thấy cái tên này nghe quen tai.
Danh sách đề cử không hiếm gặp, nhưng tên vốn có trong danh sách lại bị gạch bỏ thì rất hiếm gặp, kiểu gì cũng từng được các giảng viên bàn luận.
Đang yên đang lành sao lại chuyển trường vào lúc này?
Ông kể lại tình huống cụ thể cho Tiêu Kiến Bình, không khỏi thổn thức: “Nếu không hủy bỏ đề cử, có khi em ấy sẽ thành sinh viên của ông thật…”
“Bây giờ em ấy vẫn còn tư cách đề cử.” Tiêu Kiến Bình phản bác: “Trường trung học số 2 có gửi danh sách ghi danh đến không?”
“Không có, trong ấn tượng của tôi thì trường trung học số 2 chưa từng có học sinh nào đoạt giải Olympic, có khi bọn họ còn không nghĩ đến điều này…” Tôn Bồi Vĩ cẩn thận suy nghĩ một lúc: “… Nếu em Bùi không nói, tôi đoán trường số 2 rất có thể còn không biết chuyện này, dù sao lúc em Bùi nhận giải nhất cũng không học ở trường số 2.”
Nghe vậy Tiêu Kiến Bình cau mày, đi qua đi lại trong văn phòng.
Suy nghĩ kỹ càng một hồi, ông vẫn cảm thấy có gì đó không đúng, bèn gọi đến Thành Đức xem bọn họ có nói cho Bùi Thanh Nguyên hay Trung học số 2 rằng Bùi Thanh Nguyên vẫn có thể được đề cử hay không.
Nhưng đầu dây bên kia chỉ truyền đến một câu trả lời lạnh lùng dứt khoát: “Xin lỗi, chuyện này không nằm trong phạm vi chức trách của chúng tôi.”
Tiêu Kiến Bình hiểu ý bóng gió, ông phẫn nộ nói: “Chuyện này liên quan đến cả tương lai của một học sinh! Sao mấy ông lại vô trách nhiệm như thế hả!?”
Nhưng hiển nhiên đối phương vẫn đáp lại ông bằng giọng điệu quan liêu không có tình người.
“Tại sao em Bùi lại chuyển trường ở thời điểm cuối cấp quan trọng như vậy?”
“Vì nguyên nhân gia đình của học sinh.”
“Nguyên nhân gia đình? Gia đình nào lại để một đứa nhở bất thình lình đổi hoàn cảnh? Hơn nữa còn chuyển từ Thành Đức đến trường số 2! Em ấy có đồng ý không?”
“Xin lỗi, không thể trả lời.”
Nghe thấy một tràng tiếng báo máy bận, Tiêu Kiến Bình thất vọng vứt điện thoại xuống.
Trên bàn là tờ báo buổi tối thành phố mấy hôm trước do con trai ông Tiêu Tân Thần phấn khởi đưa cho, nói rằng trận đấu với trường Trung học số 2 được đăng lên báo, tuy trường Trung học số 1 bọn cậu thua đậm, hơn nữa trong bức ảnh trên báo còn chẳng có bóng dáng cậu nhưng nó vẫn cực kỳ có giá trị để cất giữ.
Trước đó Tiêu Kiến Bình nhìn tờ báo này còn thấy rất vui vẻ, nhưng lúc này đây, ông nhìn hình ảnh tràn ngập hơi thở thanh xuân này chỉ thấy gai mắt.
Việc chuyển trường đột ngột, trường học thờ ơ nhất định có nguyên nhân ẩn đằng sau mà người ngoài không biết, nhưng bất kể là vì nguyên nhân gì thì ó cũng khiến vận mệnh của một đứa trẻ vốn nằm trong tay mình trở nên mất kiểm soát.
Nỗ lực sẽ nhận được đền đáp xứng đáng, đây vốn dĩ là một chuyện rất đơn giản.
Tại sao mọi người luôn khiến một chuyện đơn giản trở nên phức tạp như vậy?
Tiêu Kiến Bình nắm chặt tờ báo.
“Ông Tiêu, ông không sao chứ?” Tôn Bồi Vĩ cẩn thận quan sát vẻ mặt của ông: “Ông đừng bực mình, đã là mầm mống tốt, vậy chúng ta có thể cố gắng thử…”
“Tôi phải gọi cho trường Trung học số 2.”
Tiêu Kiến Bình hít sâu một hơi rồi ngẩng đầu lên, gằn từng chữ một.
“Em ấy chắc chắn sẽ là học trò của tôi.”
…
Trước khi nhận được điện thoại từ lãnh đạo nhà trường, Châu Phương vừa kết thúc chuyến thăm hỏi các gia đình của học sinh lớp mình.
Chiều hôm nay không có tiết nên cô ngồi trong văn phòng sắp xếp đồ dùng, nhìn đến bảng điểm thi tháng lần này, trong lòng vừa vui vẻ cũng vừa nhớ nhớ đến hứa hẹn của mình với Bùi Thanh Nguyên.
— Cô có phương thức liên lạc với bà La, cô sẽ thử đi nói chuyện với bà ấy để bà ấy không đến làm phiền em.
Mấy ngày trước hơi bận nên không có thời gian, Châu Phương thầm nhủ chuyện này không thể để kéo dài hơn nữa bèn bấm số gọi cho La Tú Vân.
Sau khi biết La Tú Vân đang nghỉ ốm ở nhà không đi làm, Châu Phương quyết định đến tận nhà gặp trực tiếp.
Dù sao chuyện thế này nói qua điện thoại cũng không ổn lắm, hơn nữa cô cũng muốn xem tình hình trong nhà La Tú Vân thế nào.
Cô cầm túi lên, tìm theo địa chỉ được cho đến khu nhà cũ kia. Đi qua hành lang thấp bé, gõ cửa nhà họ La.
Điều kiện bình thường, so với hoàn cảnh sống của Bùi Thanh Nguyên lúc trước thì hơi chênh lệch nhưng cũng không tệ lắm.
Nhưng đến khi La Tú Vân mở cửa rồi luống cuống mời cô vào, Châu Phương mới hoảng hồn.
Trong phòng khách, những chai rượu rỗng cùng vỏ hạt dưa rải la liệt trên bàn, trong gạt tàn đầy ắp đầu mẩu thuốc lá, đã vậy bên cạnh còn có chăn đệm để dưới sàn?
Sắc mặt La Tú Vân không tốt lắm, nhận ra tầm mắt Châu Phương, bà vội vàng lên tiếng: “Xin lỗi cô giáo, hôm nay tôi không được khỏe lắm nên chưa dọn dẹp được.”
Từng dạy Lâm Ngôn nên Châu Phương vẫn nhớ đây là một gia đình đơn thân, thế nhưng trong phòng khách rõ ràng rơi vãi rất nhiều đồ của đàn ông, cô uyển chuyển hỏi: “Đây là…?”
“Là đồ của em trai tôi.” La Tú Vân lộ vẻ lúng túng, che miệng lại ho khan: “Lúc trước nó thất nghiệp nên đến đây ở, vốn định chờ công việc ổn định rồi ra ngoài thuê phòng nhưng mấy ngày trước lại bị trường sa thải…”
Hóa ra La Chí Xương cũng ở đây.
Nhớ đến người đàn ông trung niên với phẩm chất không ra gì kia, Châu Phương thầm thấy may mắn khi Bùi Thanh Nguyên quyết định ra ngoài ở.
Người ta nói gần mực thì đen, ngày ngày ở chung với người cậu kiểu này thì sẽ khó chịu bao nhiêu chứ.
Châu Phương ngồi xuống ghế sô pha La Tú Vân vừa dọn qua, thuận miệng hỏi: “Hôm nay chị ốm nghỉ ở nhà, chú ấy không ở nhà chăm sóc chị sao?”
La Tú Vân ngẩn người, như thể không ngờ cô giáo lại hỏi vậy, bà lúng túng đáp: “Nó… nó ra ngoài xem bóng đá rồi, tôi ho nhiều quá nên hơi ồn ào.”
Châu Phương suýt nữa không tin điều mình nghe thấy.
Lớn tuổi rồi vẫn ăn nhờ ở đậu nhà chị gái, chị bị bệnh thì khó chịu rồi bỏ ra ngoài chơi, quan trọng hơn cả là sao trông chị gái lại như thể đã quen với điều đó vậy!?
… Thôi bỏ đi, cô không muốn nghe mấy chuyện này nữa, nếu không huyết áp tăng vọt mất.
Châu Phương quả quyết vào vấn đề chính: “Mẹ Thanh Nguyên này, hôm nay tôi tới tìm chị, chủ yếu là muốn nói về con trai chị.”
“Đúng đúng.” Nói đến đây, La Tú Vân cũng tỏ ra kích động: “Nó mới bao nhiêu tuổi, sao lại dám tự ý bỏ nhà ra đi như vậy? Cô Châu à, cô đã khuyên nó về nhà chưa?”
“Không, tôi không khuyên gì cả.” Châu Phương thoáng im lặng rồi hỏi ngược lại: “Trước khi trách móc con trai, chị đã từng ngẫm lại bản thân mình chưa? Nếu là gia đình bình thường, liệu đứa nhỏ có muốn bỏ đi không?”
La Tú Vân ngạc nhiên nhìn cô, nghẹn lời hồi lâu rồi bỗng xì một tiếng.
“Vâng, tôi đã làm sai nhưng nó cũng phải cho tôi cơ hội để chuộc lỗi chứ, ai lại cứ thế bỏ đi như vậy…”
“Cơ hội chuộc lỗi không phải do người khác cho.” Châu Phương nhíu mày: “Học sinh lớp 12 cần môi trường gia đình yên tĩnh, theo như những gì tôi biết về em trai chị thì chắc chắn chú ấy không quan tâm đến điều này, ngày thường chú ấy ở nhà cũng xem bóng đá suốt phải không?”
La Tú Vân không nói gì, chỉ khẽ gật đầu.
“Vậy sao chị không bảo em trai mình dọn ra ngoài? Chú ấy hơn bốn mươi tuổi rồi, thừa khả năng sống tự lập rồi. Để em trai mình dọn ra ngoài ở, cung cấp điều kiện tốt nhất cho con trai chuẩn bị thi Đại học, đây không phải là điều mà một người mẹ nên làm sao?”
“Nhưng… nhưng…” La Tú Vân bác lời cô: “Nó không nói với tôi là thấy ồn…”
“Đây là điều người làm cha làm mẹ nên chủ động suy xét!” Châu Phương nổi giận: “Tại sao phải chờ đứa nhỏ nói mới chịu thay đổi? Chẳng lẽ em ấy không nói thì vấn đề kia sẽ không tồn tại chắc?”
Trò chuyện mấy câu ngắn ngủi, Châu Phương đã hiểu được tình cảnh sau khi Bùi Thanh Nguyên trở về ngôi nhà này.
Cô không khỏi chất vấn: “Là con trai ruột của chị quan trọng hay người em trai bỏ ra ngoài xem bóng không thèm quan tâm chị ốm đau ra sao quan trọng!?”
La Tú Vân bị cô hỏi mà mặt đỏ bừng, bà ngập ngừng: “Thanh Nguyên nó… thành tích của nó không tốt nên tôi nghĩ môi trường không ảnh hưởng nhiều đến vậy…”
“Thành tích không tốt?” Châu Phương quả thực muốn bật cười vì tức đến nơi: “Ai nói với chị là thành tích của em ấy không tốt?”
La Tú Vân ngẩng đầu, hoang mang nhìn sắc mặt nghiêm nghị của cô giáo.
“Người khác, người khác nói với tôi…”
Trong mắt bà luôn mang theo sự do dự và luẩn quẩn.
Người khác nào mà người khác!
Châu Phương lấy một tập tài liệu trong túi ra – vốn dĩ cô định chờ đến khi bầu không khí thoải mái hơn rồi mang ra khen Bùi Thanh Nguyên.
“Đây là điểm thi tháng của khối 12 lần này, Thanh Nguyên đứng nhất cả khối, đứng đầu toàn bộ các môn.”
Bên trên liệt kê những điểm số cao mà La Tú Vân chưa từng thấy, ngay cả trong bảng điểm của Lâm Ngôn – người cũng từng là học sinh giỏi.
“Đây là bức ảnh chụp Thanh Nguyên cùng đội bóng rổ của mình tham gia giải đấu thành phố, do thể hiện quá xuất sắc nên đã được chụp lại đăng báo.”
Trước những lời nói hoàn toàn nằm ngoài sức tưởng tượng của mình, đầu óc của La Tú Vẫn như chết máy, chỉ có thể trơ mắt nhìn cô.
“Còn có…” Châu Phương cảm thấy vẫn chưa đủ, dứt khoát lấy điện thoại ra, mở bức ảnh trong album cho bà xem: “Đây là ảnh tôi chụp lén hai hôm trước, Thanh Nguyên đang giúp các bạn trong lớp giải bài khó.”
Trên hàng ghế cuối lớp, mấy học sinh đang chen chúc bên cạnh Bùi Thanh Nguyên, nghiêm túc cúi đầu ghi lại cách giải.
“Em ấy là một học sinh vô cùng ưu tú, là lớp trưởng thân thiện với các bạn cùng lớp, cá nhân tôi thấy thành tích của em ấy còn rất có khả năng trở thành thủ khoa thành phố, sao chị lại nghĩ thành tích của em ấy không tốt!?”
“Đội bóng rổ… lớp trưởng…” Sự mệt mỏi do cơn cảm mạo mang lại cùng lời nói của cô giáo ập đến khiến cả người La Tú Vân choáng váng, bà lẩm bầm lặp lại những danh từ xa lạ kia.
Châu Phương chợt hỏi: “Chẳng lẽ chị không biết gì hết sao?”
Làm giáo viên hai mươi năm nay, cô đã từng gặp rất nhiều bậc cha mẹ không quan tâm đến con cái, hay có cách giáo dục đơn giản lại thô lỗ như là đánh đập chửi mắng khi chúng không nghe lời. Thế nhưng thờ ơ với con mình đến cùng cực giống La Tú Vân kia thì quả là chưa thấy bao giờ.
Hơn nữa Châu Phương đã biết La Tú Vân từ lúc còn là phụ huynh của Lâm Ngôn, khi ấy bà rõ ràng rất bình thường, tuy trình độ học vấn không cao nhưng rất tích cực phối hợp với công việc giáo viên, quan tâm lo lắng đến việc học và sinh hoạt của con trai.
“Chị đã thực sự hiểu con trai mình chưa?” Trong lòng Châu Phương bị sự bất công dày đặc kia lấp kín, cô nghiêm khắc chất vấn: “Đứa nhỏ này từ lúc sinh ra đã bị chị ích kỷ đưa đi, sau khi quay về lại phải đơn độc đối mặt với nhiều biến cố, rốt cuộc đã khi nào chị nghiêm túc đối xử với em ấy hay chưa?”
Tại sao lại có người mẹ hồ đồ đến vậy!
La Tú Vân không dám mở miệng, bà không sao trả lời được câu hỏi này, chỉ có thể cúi gằm đầu xuống.
Châu Phương là một giáo viên, và cũng là một người mẹ. Sau khi thấy đủ kiểu tâm trạng khác nhau của vô số bậc cha mẹ, cô đã tinh ý đoán ra một số hoạt động trong tâm lý của La Tú Vân.
“Hầu hết mọi người đều không thích chấp nhận sự thay đổi, thay vì đối mặt thì họ thích trốn tránh chúng hơn. Do đó chị đã chọn trốn tránh đứa con trai đã quay về với mình, giống như chỉ cần không hỏi thì vấn đề sẽ không tồn tại vậy.” Châu Phương thở dài: “Nhưng chị có từng nghĩ rằng, một mình em ấy phải đối mặt với những thay đổi ấy như thế nào chưa? Hơn nữa toàn bộ những chuyện này đều bắt nguồn từ chị, chị là người tạo ra cục diện này.”
Nói xong, Châu Phương gạt đống rác bừa bãi trên bàn sang một bên rồi lấy khăn tay ra lau sạch khoảng bàn trống trước mặt, sau đó khẽ đặt tờ báo cùng bảng điểm xuống.
“Mấy lời này không phải là điều mà một giáo viên nên nói với phụ huynh, nhưng tôi thực sự không nhịn được, nếu chị muốn đi khiếu nại tôi thì cứ việc.”
Châu Phương nghiêm túc nhìn người phụ nữ trung niên tiều tụy thấp bé trước mặt.
Bà nhu nhược, do dự, nước chảy bèo trôi, không phân biệt đúng sai, cả đời đều sống ngu ngơ.
Đây không phải bậc cha mẹ tồi tệ nhất Châu Phương từng gặp nhưng lại là kiểu người cô không muốn gặp nhất. Cha mẹ tồi tệ còn có thể khiến người ta quyết tâm rời khỏi sau khi tỉnh ngộ, nhưng một người mẹ tưởng chừng đơn giản và bình thường như vậy sẽ vô tình đồng hóa đứa trẻ ngây thơ thành bản thân bà mẹ kế tiếp rồi tiếp tục truyền lại sự thảm thương và đáng trách cho đời sau.
“Chị thực sự quá hồ đồ, bắt đầu từ hơn mười năm trước cho đến tận bây giờ, chị làm đảo lộn cuộc đời chị, cũng hại cả hai đứa trẻ vô tội. Tôi không biết tại sao gia đình bên kia không truy cứu trách nhiệm pháp lý của chị, nhưng chị đừng vì vậy mà nghĩ rằng sai lầm của mình cũng biến mất theo. Chị vẫn luôn có lỗi, hơn nữa đến bây giờ chị vẫn tiếp tục phạm sai lầm.”
“Giờ Thanh Nguyên đang sống tự lập, sẽ có thầy cô và bạn bè quan tâm chăm sóc em ấy. Tôi nghĩ với tâm trạng hiện giờ của chị không thích hợp để tiếp xúc với Thanh Nguyên, ít nhất cho đến khi chị hiểu ra mình đã làm những gì, xin đừng đến làm phiền em ấy. Nếu chị không thể yêu thương con mình thì cũng đừng làm tổn thương em ấy thêm nữa.”
Châu Phương đứng dậy, trước khi đi, cô nhìn quanh phòng khách ngột ngạt, nói câu cuối cùng: “Chị La à, đừng để bị dắt mũi nữa, bất kể sau này có chuyện gì xảy ra thì cuộc đời cũng là của chị. Chị còn nhớ tâm nguyện ban đầu của mình không?”
“Chị vất vả mang thai mười tháng, thậm chí còn không tiếc sá gì đánh tráo con mình đẻ ra với một gia đình giàu có, chẳng lẽ là để cuộc sống thành ra như bây giờ sao? Là để hơn mười năm sau đối xử với em ấy như thế à?”
“Thay vì lo lắng cho đứa nhỏ mà chị chưa từng bận tâm nuôi nấng ngày nào thì chị nên ngẫm lại cuộc đời mình đi, đừng để sai lầm nối tiếp sai lầm nữa.”
Nói xong, Châu Phương đi thẳng ra ngoài đóng cửa lại.
Sau hồi lâu im lặng, La Tú Vân chậm rãi vươn tay cầm mấy tờ giấy Châu Phương để lại lên.
Trong bức ảnh trắng đen trên tờ báo, bóng dáng vừa quen vừa lạ đang nhảy lên, vẽ ra một tư thế ném rổ đẹp đẽ.
Bùi Thanh Nguyên rất cao, cao hơn bà nhiều, trông cũng rất ra dáng người lớn nữa.
Trong lúc bàng hoàng, La Tú Vân chợt nhớ lại cái ngày của nhiều năm trước.
Chồng ốm nặng nằm nhà, còn bà đang ở trong phòng sinh sạch sẽ sáng sủa với chi phí đắt đỏ. Trán bà ướt đẫm, vừa nghe tiếng trẻ con khóc bà lập tức mỉm cười, nụ cười vui sướng những cũng chứa đầy thấp thỏm không yên.
Trẻ con mới sinh đứa nào trông cũng nhăn nheo, nhưng con của bà lại xinh đẹp cực kỳ. Trước khi làm việc sai trái kia, bà gần như không có lúc nào nỡ dời mắt khỏi con mình.
Bà không có thời gian đặt tên cho nó, bởi vì mỗi ngày chờ sinh, bà còn tính toán xem số tiền trong tay có đủ dùng đến mai không, nghĩ xem người chồng đã chịu cực khổ cùng mình liệu có thể ở bên mình bao lâu nữa, đấu tranh với việc rốt cuộc mình có nên làm vậy hay không.
Người ra vào bệnh viện thong thả bước đi, họ không cần lo lắng về tiền bạc, ai nấy cũng bình thản cầm hoa và cặp lồng vào các phòng bệnh khác nhau, ngoại trừ La Tú Vân ở trong phòng này.
Bà chỉ cần ngẩng đầu lên là có thể nhìn thấy thế giới hoàn toàn khác biệt bên ngoài.
Nên dần dà bà không giãy giụa nữa, mặc cho bản thân bị cơn sóng dục vọng nơi đáy lòng cuốn đi.
Bà lén lút thả đứa con trai chưa đặt tên của mình xuống, cúi xuống hôn trán nó, thì thầm: “Con sẽ sống hạnh phúc, hạnh phúc hơn mẹ.”
Mà bây giờ mười tám năm sau, trong căn phòng chật chội chỉ còn bà với em trai, người cả ngày vất vả bôn ba chẳng rõ vì cái gì như La Tú Vân lại thường nhớ đến một giọng nói chứa vô vàn cảm xúc bị kìm nén bên trong.
“Mẹ, mẹ gọi con là gì?”
Không, không phải là Thanh Nguyên.
Trước trang báo đẫm nước mắt, trong mùi thuốc lá còn chưa tan, cuối cùng bà cũng nhận rõ được điều này.
Bà đã lỡ mất ngày đặt tên con năm ấy.
Cũng lỡ mất ngày gọi tên con lần nữa.