Thanh hương đã cháy hết, Lễ quan đánh chiêng, ra hiệu cho thí sinh dừng bút nộp bài thi.
Quan viên Xuân Quan thu từng bài thi của sĩ tử rồi hợp lại cùng nhau, cung kính trình cho Thái Bình ở dưới Ứng Thiên Môn. Thái Bình sai người chuyển mười kỷ án đến, đặt hết bài thi lên trên kỷ án.
Các sĩ tử khẩn trương nhìn xung quanh điện hạ, đều hy vọng điện hạ có thể xem bài thi của chính mình trước.
Trong các kỳ thi Minh Kinh trước đây, các sĩ tử trước khi khảo thí, đều giao hành quyển cho Xuân Quan thượng thư hoặc là Xuân Quan thị lang trước, chuyện này đã thành ước định.
Không có hành quyển, thượng thư cùng thị lang liền chưa nghe qua tên của sĩ tử đó, lúc chấm bài thi, sẽ cho đánh giá thấp hơn một bậc. Vốn dĩ khoa thi mọi năm đều rơi vào tháng Hai hoặc tháng Ba, năm nay Võ Hoàng vừa mới lên ngôi, khát cầu nhân tài, cho dời một phần kỳ thi mùa Xuân đến kỳ thi mùa Thu. Thời gian sớm hơn, có rất nhiều sĩ tử còn chưa chuẩn bị hành quyển, thậm chí các sĩ tử đã giao hành quyển cho Võ Tam Tư cũng xem như tốn công vô ích. Ai cũng không nghĩ tới, Võ Tam Tư mới lên làm Xuân Quan thượng thư không lâu, vậy mà do quản thúc hạ nhân không tốt, bị Võ Hoàng tước quan hàm, trở thành Lương Vương nhàn rỗi.
Công chúa mới nhậm chức Xuân Quan thượng thư mấy ngày, các sĩ tử đưa hành quyển đến cũng không biết điện hạ đã xem được bao nhiêu. Cho nên, kỳ thi mùa Thu năm nay công bằng hơn nhiều so với kỳ thi mùa Xuân năm trước. Không ít sĩ tử hàn môn đều hy vọng mượn cơ hội hiếm có này, tranh thủ được một công danh tốt, năm nào đó đạp mây tiến tới, phong vương bái tướng.
Đầu cầu Thiên Tân, dòng người chen chúc xô đẩy, hàng ngàn sĩ tử chăm chú nhìn nhất cử nhất động của điện hạ.
Thái Bình đi thẳng đến kỷ án đầu tiên, cầm lấy bài thi trên cùng, lại đưa cho Uyển Nhi ở bên cạnh, cười nói: “Uyển Nhi đến đây.”
Chuyện đánh giá văn chương của thiên hạ, vẫn là sở trường của Uyển Nhi.
Có mấy sĩ tử cũng không biết Uyển Nhi, nhìn thấy công chúa vậy mà lại đưa bài thi cho một nữ quan, không khỏi càng khẩn trương. Trong đó có người không vui lẩm bẩm, “Một nữ quan thì biết văn chương cái gì, đây là điện hạ muốn sỉ nhục văn nhăn!”
“Còn không phải sao?” Lại có người bắt đầu phụ họa.
Thanh âm sĩ tử tranh luận dần lớn hơn, ngẫu nhiên có vài câu bay vào trong tai Thái Bình, nàng nghe thấy rõ ràng.
Ai nói nữ quan thì không hiểu văn chương?!
Thái Bình cười lạnh một tiếng, chắp tay nhìn về phía các sĩ tử, “Các ngươi có biết nàng ấy là ai?”
Thanh âm các sĩ tử tranh luận nháy mắt lặng xuống, bọn họ cũng muốn biết nữ quan này rốt cuộc là ai, lại có tư cách đánh giá văn chương của bọn họ.
“Nội xá nhân Thượng Quan Uyển Nhi.” Thái Bình giương giọng dứt lời, vẻ mặt đắc ý nhìn về phía Uyển Nhi, “Thiên hạ chiếu lệnh, một nửa được viết ra dưới ngòi bút của nàng, các ngươi cho rằng, nàng có tư cách đánh giá văn chương của chư vị hay không?”
Uyển Nhi nghe được bên tai nóng lên, đưa ánh mắt cho Thái Bình, ý bảo nàng ấy đừng nên trương dương.
Thái Bình nhìn như không thấy, mệnh Xuân Hạ nhận lấy cây dù trong tay nàng, dẫn Uyển Nhi đến trước mặt sĩ tử, “Tổ phụ của nàng là Thượng Quan Nghi, chư vị hẳn đã nghe qua cái tên này rồi.” Vừa nói, nàng nâng thanh âm lên, “Mẫu hoàng cầu hiền tài, không dựa vào khuôn mẫu, bất luận các ngươi xuất thân như thế nào, là người của Đại Chu, hay là người từ phương khác, chỉ cần có thể ra sức vì triều đình, có tài học, đều có thể vào triều làm quan!”
Thái Bình biết, nếu ở trước mặt mẫu hoàng khen ngợi Thượng Quan thị một cách rõ ràng, nhất định sẽ làm mẫu hoàng không vui. Cho nên nàng thay đổi biện pháp, là đang khen Uyển Nhi, cũng mượn xuất thân của Uyển Nhi nói với sĩ tử trong thiên hạ, chỉ cần có tài năng, triều đình nhất định trọng dụng.
Trên tường thành, khi Võ Hoàng nghe thấy ba chữ “Thượng Quan Nghi”, mi tâm hơi cau lại, nhưng nghe được mấy lời sau của Thái Bình, nàng cuối cùng lại giãn mày ra, cười cười đầy sâu xa, lẩm bẩm: “Nha đầu này, là một đứa nhóc lanh lợi.”
Bùi thị thuận thế khen ngợi: “Điện hạ cùng bệ hạ đồng tâm, Đại Chu nhất định sẽ nghênh đón thịnh thế.”
Từ khi Võ Hoàng ngồi lên long ỷ, phát hiện lời khen này dễ nghe không ít, nàng mỉm cười trừng mắt liếc nhìn Bùi thị một cái, “Ngươi cũng lanh lợi không kém.” Nói xong, nàng đứng lên, đỡ đầu tường hạ chỉ, “Truyền khẩu dụ của trẫm, bài thi lần này, để Uyển Nhi đích thân xét duyệt.”
Nam tử trong thiên hạ cảm thấy nữ tử không bằng bọn họ, vậy thì bắt đầu từ kỳ thi mùa Thu đầu tiên của Đại Chu, Võ Hoàng liền để cho bọn họ nhìn thấy, học thức của nội xá nhân Thượng Quan Uyển Nhi có thể cao đến bao nhiêu.
Thiên Tử cũng đã mở miệng, những sĩ tử đó cũng không dám nói thêm gì nữa.
“Vâng.” Uyển Nhi cung kính nhận mệnh, mở bài thi đầu tiên ra, đọc lướt qua một lần, mỉm cười nói: “Phạm Dương, Lư Kỳ, Ất Hạ.”
Thái Bình nhìn về phía Xuân Quan thị lang Võ Sùng Huấn ở một bên, “Nhị lang, ghi lại.”
Võ Sùng Huấn kỳ thật là nhi tử thứ hai của Võ Tam Tư, chỉ vì trưởng tử chết yểu, cho nên hắn trở thành thế tử của Lương Vương. Hắn nghe thấy Thái Bình phân phó, liền mở rộng giấy Tuyên Thành, ghi lại thành tích bài thi đầu tiên.
Lư Kỳ nghe thấy thành tích của chính mình, có phần không phục, hắn xuyên qua đám người, nhất bái với Uyển Nhi, lẫm liệt hỏi: “Xin hỏi đại nhân, vì sao là Ất Hạ?”
Uyển Nhi cười khẽ, chậm rãi nói: “Công tử trích dẫn kinh điển, tuy rằng nghiêm túc cẩn thận, lại thiếu đi chính kiến của chính mình. Cái gọi là ‘sáng tỏ’, chỉ có giải thích bằng lý thuyết, lại không mang ý nghĩa thực tế, lưu loát mấy trăm chữ, nhưng không có một câu hữu dụng, cho nên chỉ được Ất Hạ.”
Lời này vừa nói xong, Lư Kỳ chỉ cảm thấy thẹn đỏ mặt, làm sao còn có thể nói thêm một chữ nữa, vội vàng lui về sâu trong đám người.
Thái Bình âm thầm vui vẻ trong lòng, được chứng kiến Uyển Nhi ngạo nghễ tự nhiên như vậy một lần nữa, nàng cảm thấy sung sướng từ trong tim. Uyển Nhi của nàng nên đứng ở trước vạn người, thản nhiên đánh giá văn chương của thiên hạ, để cho hậu thế vĩnh viễn nhớ rõ tên nàng —— Thượng Quan Uyển Nhi.
Uyển Nhi cầm lấy bài thi thứ hai, xem xong một lần liền khép lại, “Lâm Tri, Vương Bân, Bính Hạ.”
Vương Bân tính tình nóng nảy, nghe thấy bị cho điểm thấp như vậy, lập tức xắn ống tay áo chen lên, “Chỉ là Bính Hạ?!” Khi hắn đưa hành quyển cho Võ Tam Tư kèm theo không ít chỗ tốt, rõ ràng Võ Tam Tư nói văn chương của hắn kinh động trời đất, có như thế nào cũng nên ở hàng Giáp.
Thái Bình nghiêng người đến liếc mắt nhìn một cái, nhịn cười nói: “Vương Bân, đề thi là như thế nào là ‘sáng tỏ’, ngươi chép “Mạnh Tử” lại một lần, đến tột cùng là có ý gì?”
Vương Bân thẳng lưng lên, nghiêm túc đáp: “Bẩm điện hạ, đọc thuộc “Mạnh Tử”, đó chính là đáp án của tại hạ.”
Uyển Nhi cũng không để lại cho hắn nửa phần thể diện, “Chiếu theo lời của Vương công tử, cao tăng độ thế, chỉ cần vùi đầu tụng kinh là được, không cần truyền đạo, không cần giải thích kinh văn, thế nhân liền có thể hiểu được Phật pháp?”
“Chuyện này……” Vương Bân nghẹn lời.
Uyển Nhi tiếp tục nói: “Xin hỏi Vương công tử, hiện tại có thể đọc ngược “Mạnh Tử” một cách làu làu không?”
Vương Bân kinh hãi, “Vì sao phải đọc ngược?”
“Là công tử đã nói, đọc thuộc lòng “Mạnh Tử”, đó chính là ‘sáng tỏ’. Nếu công tử không làm được chuyện này, câu trả lời như vậy, có ý nghĩa gì?” Uyển Nhi lại hỏi một câu.
Vương Bân gấp đến độ mồ hôi đầy đầu, dưới tình thế cấp bách, phản kích lại: “Ta…… Ta xác thật không làm được, nhưng Thượng Quan đại nhân ngươi có thể sao?”
“Ta có thể.” Uyển Nhi chắc chắn mở miệng.
Vương Bân cười lạnh, “Tại hạ không tin.”
Thái Bình không vui mà trừng mắt nhìn Vương Bân một cái, vừa muốn nói cái gì, lại bị Uyển Nhi kéo kéo ống tay áo. Chỉ thấy Uyển Nhi đi đến trước một bước, cao giọng đọc: “ ‘Từ Khổng Tử đến nay, cũng đã hơn trăm năm, đến thế giới của thánh nhân, dường như cũng không xa, đến nơi thánh nhân cư ngụ, giống như cũng rất gần, nhưng nếu không có ai, thì sẽ không có ai.’ Đây chính là câu cuối cùng trong “Mạnh Tử”, đảo ngược lại, sẽ là ‘ai có không sẽ thì, ai có không nếu nhưng……’ ”
“Tại hạ thụ giáo!” Vương Bân không chờ Uyển Nhi đọc xong, đã nhanh chóng lộ ra yếu ớt. Không đơn thuần chỉ có hắn, các sĩ tử lần đầu tiên gặp được Uyển Nhi không thể không thán phục tài trí của Uyển Nhi.
Đọc ngược “Mạnh Tử” lưu loát như thế, học thức của vị nội xá nhân này nhất định là hơn xa người khác. Bọn họ không dám tiếp tục nói năng lỗ mãng, miễn cho lại bị Uyển Nhi vả mặt ở trước mặt mọi người.
Trương Thuyết đứng ở phía trước, không thể không xem kỹ vị nữ quan bên cạnh điện hạ một lần nữa. Nhìn khắp thiên hạ, mặc dù là nam tử, người có tài học xuất chúng như nàng cũng không nhiều. Hôm nay có thể được nàng phê bình văn chương, Trương Thuyết chỉ cảm thấy là chuyện may mắn lớn lao.
“Lạc Dương, Trương Thuyết.” Uyển Nhi cuối cùng cũng thấy áng văn của hắn, đã đọc đến tên của hắn rồi.
Trương Thuyết không khỏi trở nên khẩn trương, gắt gao nhìn chằm chằm biểu tình của Uyển Nhi.
Mi tâm Uyển Nhi giãn ra, cười nói: “Giáp Thượng!”
Trương Thuyết chỉ cảm thấy trong tim có pháo hoa đang nở rộ, nhịn không được vỗ tay nói: “Đại nhân thật biết nhìn người!”
Võ Hoàng trên thành cuối cùng cũng nghe thấy Uyển Nhi cho điểm cao, nhịn không được nói với Bùi thị: “Đem bài thi của Trương Thuyết đến đây, trẫm muốn xem một lần.”
Có thể được Uyển Nhi cho điểm cao như thế, đây nhất định là một áng văn xuất sắc đến cực điểm.
Bùi thị xuống dưới thành, tiếp nhận bài thi từ trong tay Uyển Nhi, nhanh chóng đưa đến tay Võ Hoàng.
Võ Hoàng mở rộng bài thi, ánh mắt đầu tiên nhìn thấy chính là chữ viết rất đẹp của Trương Thuyết. Nàng xưa nay yêu thích thư pháp, chữ đẹp, đó là một ấn tượng rất tốt.
Nàng đọc xong từng chữ trong bài văn của Trương Thuyết, cuối cùng cũng hiểu ra vì sao Uyển Nhi xếp bài văn này vào hàng Giáp Thượng.
“Tiên chính kỳ hành, hậu tu kỳ tâm.”
Trước phải ngay thẳng, sau mới tu tâm.
Võ Hoàng đặc biệt thích tám chữ này, nàng đưa bài thi cho Bùi thị, nhìn xuống các sĩ tử dưới thành, giương giọng hỏi: “Trương Thuyết ở đâu?”
Trương Thuyết nghe thấy truyền triệu, vội vàng bước ra khỏi hàng, cung kính quỳ gối trước Ứng Thiên Môn, “Khấu kiến bệ hạ.”
“Bài luận của ngươi, trẫm thích, xứng đáng là Giáp Thượng!”
Được chính miệng Võ Hoàng khen ngợi, Trương Thuyết vui mừng khôn xiết, hắn biết con đường lên mây của hắn bắt đầu mở ra từ hôm nay, nhịn không được kích động mà dập đầu ba lần liên tiếp với Võ Hoàng.
Võ Hoàng cười to nói: “Được rồi, dập hỏng đầu, làm sao ra sức vì quốc gia?”
Trương Thuyết trào dâng đáp: “Tiểu nhân nhất định tận tâm tận lực, không phụ hoàng ân.”
Các vị sĩ tử nhìn thấy một màn như vậy, hâm mộ cực kỳ. Bọn họ nhao nhao hướng ánh mắt mong chờ về phía Uyển Nhi, chờ nàng đọc tên, cho một đánh giá, trở thành người may mắn thứ hai được Võ Hoàng tán dương.
Nàng không chỉ là một nội xá nhân nho nhỏ, rõ ràng chính là sao Thiên Khôi đánh giá văn chương, một đánh giá của nàng có thể làm một sĩ tử như cá chép vượt Long Môn, đạp lên mây trời.
Uyển Nhi đắm chìm trong ánh mắt kỳ vọng của các sĩ tử, nàng hưởng thụ thời khắc rạng rỡ như vậy, bất luận là đời trước, hay là đời này, khi chỉ điểm văn chương cho thiên hạ, nàng chính là một nguyên soái giải quyết dứt khoát, nắm giữ sống chết của một áng văn.
Đây là chiến trường mà nàng đắc ý nhất, cũng là chiến trường mà nàng trương dương nhất, đánh đâu thắng đó, không gì cản nổi, không ai có thể đánh bại.
Thái Bình thu hết kiêu ngạo của nàng vào trong đáy mắt, lúc này, Uyển Nhi thưởng thức văn chương, nàng thưởng thức Uyển Nhi, cả hai đều vui vẻ. Trong tim nóng lên, ý cười nơi khoé môi Thái Bình càng ngày càng đậm thêm.
Uyển Nhi cảm thấy Thái Bình làm càn, chợt đưa bài thi trong tay cho Thái Bình, “Điện hạ nhìn một chút, áng văn này như thế nào?”
Thái Bình ngẩn ra, vội vàng thu liễm tâm thần, cúi đầu nhìn đến, nhịn không được nhíu mày, “Đây…… Đây là viết cái gì!” Chữ xấu, ngữ pháp loạn, quả thực nói năng nhảm nhí!
Uyển Nhi cười khẽ, “Điện hạ cho đánh giá đi.”
“Đinh Hạ!” Thái Bình giương mắt nhìn về phía sĩ tử, lớn tiếng đọc tên người nọ, “Tịnh Châu, Võ Tu.” Người này không phải ai khác, chính là họ hàng thân thích của Võ Thừa Tự, hiện giờ là quan nhỏ trong phủ Võ Thừa Tự.
Thật là người nào cũng muốn nhét vào trong triều!
Thái Bình âm thầm ghi nhớ, từ nay về sau, chỉ cần nàng ở Lễ Bộ một ngày, liền sẽ không để cho Võ Thừa Tự lại nhét vào trong triều mấy kẻ ngu dốt như thế này!
Chú giải
Hành quyển: trong các khoa thi ngày xưa của Trung Quốc, thí sinh trước khi tham gia khảo thí sẽ viết thơ vào trong quyển trục, rồi giao cho quan viên để họ tiến cử lên quan chủ khảo chấm thi.
Phạm Dương, Lư Kỳ, Ất Hạ: Phạm Dương là quê quán, Lư Kỳ là tên thí sinh, Ất Hạ là thành tích đạt được (chấm theo cao đến thấp Giáp – Ất – Bính – Đinh và Thượng – Trung – Hạ)
Sao Thiên Khôi: đại diện cho sự thông minh, thành công trong cuộc sống, quý nhân phù trợ
Đoạn đọc ngược Mạnh Tử mình chỉ tạm giải nghĩa theo những gì mình hiểu, thiệt sự nhức nhức cái đầu. Đại khái câu đó muốn nói là dù ở rất gần với nơi ở hay là thế giới của Khổng Tử nhưng lại không có ai kế thừa được.