– Alan, tôi đã chơi với chứng khoán từ hồi mười bốn tuổi, và lần nào tôi cũng thắng vì nắm được chiều hướng của nó.
Đến mùa hè năm 1929, thị trường vẫn cứ tiếp tục vọt lên. Lúc này William đã không còn bán cổ phiếu nữa, nhưng anh phân vân không biết nhận định của Tony Simmons có đúng hay không nữa.
Vào gần lúc Alan Lloyd về nghỉ hưu thì ý đồ của Tony Simmons muốn thế chân ông làm chủ tịch ngân hàng xem ra đã có vẻ như một viêc đã rồi. Triển vọng ấy khiến William không yên tâm lắm, vì anh cho rằng lối suy nghĩ của Simmons là quá câu nệ vào những quy ước thông thường. Ông ta bao giờ cũng tụt hậu so với thị trường. Điều này vào những năm kinh tế phát triển và những khoản đầu tư còn được cạnh tranh với nhau chặt chẽ hơn thì sẽ rất nguy hiểm. Trong con mắt của William thì một nhà đầu tư khôn ngoan không bao giờ chạy theo đa số, trái lại bao giờ cũng nhìn thấy mọi người sẽ quay theo hướng nào. Trước sau, William vẫn cho rằng đầu tư vào thị trường chứng khoán là dễ thất vọng, trong khi đó Tony Simmons thì tin rằng nước Mỹ đang bước vào thời kỳ vàng son hơn bao giờ hết.
Một vấn đề khác nữa là Tony Simmons chỉ mới ba mươi chín tuổi, như thế có nghĩa là William khó có hy vọng làm chủ tịch Kane và Cabot ít nhất là trong hai mươi sáu năm nữa. Điều đó thật không hợp với cái trước kia ở Harvard vẫn được gọi là sự nghiệp của anh.
Không khi đó, hình ảnh Katherine Brookes luôn hiện lên rõ nét trong đầu William. Anh vẫn luôn viết cho cô để báo tin về việc bán chứng khoán và cổ phiếu. Những bức thư đó được đánh máy đàng hoàng, và nếu có trả lời thì viết tay cũng được. Hẳn cô ta phải nghĩ rằng anh là một nhà ngân hàng có lương tâm nhất trên đời này. Rồi đến đầu mùa thu, cô ta viết cho anh báo tin là đã tìm được người mua nhà đất ở Florida. William viết thư yêu cầu cô cho anh được nhân danh ngân hàng thương lượng về giá cả, và cô đồng ý.
Đầu tháng chính 1929, anh xuống Florida. Cô Brookes ra ga đón anh. Anh thấy cô ta đẹp hơn rất nhiều so với hình ảnh anh có trong đầu. Ngọn gió nhẹ thổi tấm áo đen bó sát vào người cô ta lúc đứng chờ trên sân ga, tạo nên một bong dáng khiến bất cứ người đàn ông nào cũng không thể nhìn cô một lần. Mắt của William cứ như dán vào cô.
Vì cô còn đang để tang nên cử chỉ đối với anh rất dè dặt và nghiêm túc nên William không dám biểu lộ gì khác. Anh kéo dài cuộc thương lượng với người mua trang trại Buckhurt và thuyết phục Katherine Brookes nhận lấy một phần ba giá bán còn hai phần ba thuộc về ngân hàng. Cuối cùng, sau khi giấy tờ đã được ký kết, anh không còn có lý do gì để mà không trở về Boston. Anh mời cô đến khách sạn ăn tối với anh, trong bụng quyết tâm sẽ cho cô biết những cảm tình của anh đối với cô như thế nào. Nhưng đây không phải là lần đầu tiên cô làm anh ngạc nhiên, mà trước khi anh nói đến chuyện đó thì cô đã xoay xoay cốc rượu để tránh nhìn thẳng vào anh và gợi ý anh nên ở lại Buckhurt thêm ít ngày.
– Coi như mấy ngày nghỉ của cả hai chúng ta. – Cô đỏ mặt. William ngồi im lặng.
Cuối cùng cô ta mạnh bạo nói tiếp.
– Tôi biết rằng nói thế này là điên rồ, những anh cũng cần hiểu là tôi ở đây rất cô đơn. Hình như mấy ngày qua tôi cảm thấy vui hơn bao giờ hết. – Cô lại đỏ mặt. – Tôi nói như vậy dở quá và anh sẽ nghĩ không hay về tôi.
Tim William đập rộn lên.
– Kate, trong chín tháng qua, tôi cũng chỉ muốn mình nói được dở như thế thôi.
– Vậy anh ở thêm ít ngày chứ, William?
– Vâng, tôi sẽ ở lại, Kate.
Đêm đó, cô xếp cho anh ở phòng khách lớn trong ngôi nhà Buckhurt. Mấy ngày sau đó, William sau này sẽ nhớ mãi, coi đó như một đoạn đời sung sướng nhất của mình. Anh đua ngựa với Kate và cô vượt anh… Anh đi bơi với cô, và cô cũng bỏ xa anh. Anh đi tản bộ với cô và bao giờ cũng quay về trước. Cuối cùng, anh xoay ra chơi đánh bài với cô, và trong ba tiếng rưỡi thắng 3,5 triệu đôla.
– Trả anh bằng séc nhé? – Cô ta trịnh trọng nói.
– Cô quên mất rằng tôi biết cô có bao nhiêu tiền ư? Nhưng tôi sẽ làm như thế này nhé. Chúng ta cứ tiếp tục chơi cho đến khi nào cô giành lại được số tiền đó.
– Như thế sẽ phải mấy năm, – Kate nói.
– Tôi sẽ chờ.
Rồi anh kể cho cô nghe những chuyện trong quá khứ của mình, những chuyện mà ngay cả với Matthew anh cũng không nói. Anh đã quý trọng bố anh như thế nào, yêu mẹ anh như thế nào, căm ghét Henry Osborne ra sao, và những tham vọng của anh với Kane và Cabot. Còn cô thì kể cho anh nghe hồi bé sống ở Boston thế nào, đi học ở Virginia ra sao, và kể đến chuyện kết hôn sớm với Max Brookes.
Bảy ngày sau, khi cô ra tiễn anh ở sân ga, anh đã hôn cô lần đầu.
– Kate, anh muốn nói một điều rất tự tin với em nhé. Anh hy vọng một ngày kia em sẽ dành cho anh những tình cảm hơn cả đối với Max nữa.
– Em đã bắt đầu cảm thấy thế rồi, – cô khẽ đáp.
William đăm đăm nhìn cô.
– Em đừng ở ngoài cuộc đời anh chín tháng nữa.
– Em làm thế sao được, anh đã bán nhà của em đi rồi mà.
* * *
Trên đường trở về Boston, cảm thấy sung sướng và yên tâm hơn bất cứ lúc nào kể từ khi bố anh qua đời. William thảo một báo cáo về việc bán trang trại Buckhurt. Anh luôn luôn nghĩ về Kate và năm ngày vừa qua. Ngay trước lúc tàu vào ga phía Nam, anh vội viết mấy chữ gửi cho cô:
Kate,
Anh cảm thấy nhớ em rồi đấy. Thế mà chỉ mới qua mấy tiếng đồng hồ thôi. Xin em viết thư và báo cho anh biết bao giờ em sẽ về Boston. Trong khi chờ đợi, anh trở về với công việc của ngân hàng, và nghĩ rằng chỉ có thể không nhớ đến em nhiều lắm là 5 phút mà thôi.
Yêu em, William.
Anh vừa bỏ thư vào hòm thư ở phố Charles thì nghe có tiếng rao của trẻ bán báo, và bao nhiêu ý nghĩ về Kate bỗng biến đi đâu hết.
– Phố Wall bị sụp đổ đây!
William vội mua một tờ và giở ngay đến chỗ có tin đó. Chỉ qua một đêm thị trường đã tụt xuống ghê gớm. Một số nhà tài chính cho đó chỉ là chuyện điều chỉnh lại. Nhưng William cho đó là bắt đầu của một quá trình xuống dốc mà anh đã dự kiến từ mấy tháng trước đây. Anh chạy vội về ngân hàng và đến thẳng văn phòng chủ tịch.
– Tôi nghĩ về lâu dài thị trường sẽ lại đứng lên được. – Alan Lloyd bình tĩnh nói.
– Không bao giờ, – William đáp. – Thị trường đã quá tải. Quá tải vì những nhà đầu tư nhỏ tưởng là họ sẽ nhanh chóng có được lợi nhuận mà họ liều mạng lao vào đó. Ông có trông thấy một quả bong bóng sắp nổ bao giờ chưa? Tôi sẽ bán hết. Đến cuối năm thì thị trường sẽ cạn không còn gì. Và điều này tôi đã báo trước cho ông biết từ tháng hai rồi, Alan.
– Tôi vẫn chưa đồng ý với anh, William. Nhưng ngày mai tôi sẽ triệu tập toàn ban lãnh đạo, để có thể thảo luận chi tiết về những quan điểm của anh.
– Cảm ơn ông, – William nói.
Anh quay về chỗ làm việc và nhấc điện thoại nội bộ lên.
– Alan, tôi quên chưa nói với ông là tôi đã gặp cô gái tôi định lấy rồi.
– Cô ta biết chưa? – Alan hỏi.
– Chưa, – William đáp.
– À ra thế, – Alan nói. – Vậy là đám cưới của anh cũng rất giống như sự nghiệp ngân hàng của anh đấy, William. Bất cứ ai trực tiếp liên quan cũng chỉ được biết sau khi anh đã quyết định rồi.
William cười, nhấc một máy điện thoại khác lên và báo việc anh đưa những tài sản của anh ra thị trường bán lấy tiền mặt. Tony Simmons lúc đó vừa bước vào. Ông ta đứng sững ở cửa nhìn William, tưởng như anh đã hóa điên.
– Trong tình hình hiện nay, anh làm thế thì chỉ trong một đêm là sẽ mất đến cả chiếc sơ mi của anh nữa đấy.
– Nếu tôi còn cố giữ thì mất hơn thế nữa. – William đáp.
Tuần sau đó, anh chịu mất thêm hơn một triệu đôla nữa. Nếu là người không vững tin ở mình thì hẳn anh đã lao đao rồi.
Trong cuộc họp ban lãnh đạo vào hôm sau, anh lại bị 8 phiếu chống 6 phiếu thuận về đề nghị của anh trong việc thanh toán các chứng khoán của ngân hàng. Tony Simmons đã thuyết phục được ban lãnh đạo rằng nếu không cầm cự thêm ít lâu nữa thì thật là vô trách nhiệm. William chỉ giành được một thành công nhỏ là thuyết phục các giám đốc ngân hàng đừng có mua vào nữa.
Hôm đó thị trường có lên được một chút, khiến William có dịp bán thêm được một số cổ phiếu riêng của mình. Đến cuối tuần, khi chỉ số liên tiếp tăng lên trong bốn ngày liền, William bắt đầu tự hỏi không biết mình có làm quá đáng không, nhưng tất cả những gì anh đã học được là trực giác của anh cũng nhắc nhở cho anh biết rằng làm như thế là đúng. Alan Lloyd không nói gì. Tiền mà William để mất đó không phải tiền của ông, vả lại ông đã đang chuẩn bị để lặng lẽ về hưu rồi.
Ngày 22 tháng Mười, thị trường lại tổn thất một phen nặng nề nữa và William lại yêu cầu Alan Lloyd là lúc này còn cơ hội thì nên xuất đi thôi. Lần này Alan nghe anh và để cho William được quyền bán một số chứng khoán chủ yếu của ngân hàng. Ngày hôm sau thị trường lại tụt xuống một mức sâu hơn nữa. Bây giờ ngân hàng muốn bán gì cũng không còn ai mua nữa. Chứng khoán bán hạ giá đến mức tất cả những nhà đầu tư nhỏ ở Mỹ ai cũng đua nhau tìm cách chạy vạy ngầm để khỏi thua thiệt. Những nhà buôn chỉ đến cuối ngày mới biết được mình đã thiệt mất bao nhiêu.
Alan Lloyd nói chuyện điện thoại với ngân hàng Morgan và đồng ý rằng Kane và Cabot sẽ cùng với một nhóm ngân hàng khác vực lại tình hình nguy ngập bằng những chứng khoán lớn nhất của mình. William không phản đối chính sách này, vì anh nghĩ nếu là chủ trường của nhóm thì Kane và Cabot sẽ có tinh thần trách nhiệm hơn, vả lại nếu thành công thì các ngân hàng đều sẽ khá lên được. Richard Whitney, phó chủ tịch Thị trường chứng khoán New York cùng với đại diện của nhóm ngân hàng Morgan, hôm sau đã đến tận nơi làm cái việc đầu tư hẳn ba mươi triệu đôla vào đó. Thị trường bắt đầu chững lại. Trong ngày hôm đó, người ta bán được 12894650 cổ phiếu và hai hôm sau thị trường đứng vững. Mọi người, từ Tổng thống Hoover cho đến những người chạy hàng xách, đều tin rằng tình hình nguy ngập đã qua rồi.
William đã bán hầu hết những cổ phiếu riêng của mình. Phần mất của cá nhân anh so với ngân hàng ít hơn nhiều. Trong bốn ngày, ngân hàng đã mất trên ba triệu đôla mặc dầu Tony Simmons đã chịu nghe những gì William gợi ý. Ngày 29 tháng Mười, ngày được gọi là Ngày Thứ Ba Đen Tối, thị trường lại sụt xuống một lần nữa. Mười sáu triệu sáu trăm mười ba ngàn ba chục cổ phiếu phải đem bán. Các ngân hàng toàn quốc đều biết sự thật là bây giờ có bán cũng không ai mua nữa. Nếu như mỗi người khách hàng đòi phải có tiền mặt, hoặc giả không lưu hành những khoản tiền vay của họ nữa, thì toàn bộ hệ thống ngân hàng sẽ đổ sụp.
Cuộc họp ban lãnh đạo ngày 19 tháng 11 mở đàu bằng một phút tưởng niệm John J. Riordan, chủ tịch quỹ ủy thác của Quận và cũng là một trong những giám đốc Kane và Cabot, vừa mới tự sát tại nhà riêng. Đó là vụ tự sát thứ mười một trong giới ngân hàng Boston trong vòng hai tuần. Người mới chết là bạn rất thân của Alan Lloyd. Ông Chủ tịch tuyên bố Kane và Cabot đã mất đi gần 4 triệu đôla, nhóm Morgan không thành công trong việc tập hợp các ngân hàng được, vì vậy bây giờ mỗi ngân hàng phải tự mình hành động sao cho có lợi nhất. Hầu hết các nhà đầu tư nhỏ đều ngấm ngầm rút, còn các nhà lớn hơn thì không sao có được tiền mặt. Đám đông quần chúng tức giận kéo đến trước các ngân hàng New York. Người ta phải cho tăng cường thêm lính bảo vệ. Alan nói chỉ cần thêm một tuần như thế này nữa thôi là tất cả chúng ta sẽ bị quét sạch. Ông xin từ chức, nhưng các giám đốc không chịu. Vị trí của ông bây giờ cũng chẳng khác gì bất cứ chủ tịch ngân hàng lớn nào ở Mỹ. Tony Simmons cũng xin từ chức nhưng các đồng sự giám đốc không ai tán thành. Xem ra ông ta cũng không còn hy vọng gì thay thế được Alan Lloyd nữa, vì vậy William im lặng không hề nói gì.
Để thỏa hiệp trước tình hình, người ta phái Simmons đi London phụ trách chuyện đầu tư ở Anh. Như vậy bây giờ William lên quản lý các khoản đầu tư của ngân hàng mà không còn vướng víu gì nữa. Anh lập tức mời Matthew Lester về làm phó cho mình. Lần này, Alan Lloyd không ho he một lời nào.
Matthew đồng ý với William vào đầu mùa xuân, vì chỉ đến lúc đó bố anh mới cho anh đi được. Bản thận Lester cũng không thiếu gì rắc rối. Do đó William phải một mình lo các chuyện của bộ phận đầu tư cho đến lúc Matthew có thể về được. Mùa đông năm 1929 là một thời kỳ rất đáng thất vọng cho William vì các công ty lớn nhỏ do người Boston quản lý đều theo nhau thất bại. Đã có lúc anh tự hỏi không biết Kane và Cabot còn có thể sống sót được không.
Nghỉ lễ Giáng sinh, William về Florida sống một tuần sung sướng với Kate, giúp cô gói ghém đồ đạc để trở về Boston. Cô nói đùa là những thứ mà Kane và Cabot còn cho cô được giữ lại. Những tặng phẩm Giáng sinh của William cho cô cũng đủ chật một hòm. Kate áy náy thấy anh đối với cô rộng rãi thế.
– Một người đàn bà góa không còn một xu dính túi bây giờ biết tặng anh gì đây? – Cô đùa anh.
William trả lời bằng cách buộc cô vào một chiếc hòm còn lại và đề chữ vào đó “Tặng phẩm cho William”.
Anh trở về Boston trong lòng hết sức phấn khởi, hy vọng lần này Kate sẽ cùng với anh báo hiệu cho một năm mới tốt lành hơn. Anh ngồi vào chỗ cũ của Tony Simmons đọc các thư từ giử đến buổi sáng và biết rằng mình sẽ phải chủ tọa vài ba cuộc họp thanh toán dự kiến trong tuần đó. Anh hỏi cô thư ký xem mình sẽ phải gặp ai trước.
– Có lẽ lại một vụ phá sản nữa, thưa ông Kane.
– À phải, tôi nhớ ra rồi, – William nói. Cái tên đó đối với anh không có nghĩa gì. – Đêm qua tôi đã xem hồ sơ rồi. Vụ này thật là rất không may. Bao giờ ông ta đến?
– Mười giờ, nhưng ông ta đã đang ngồi ngoài hành lang chờ ông rồi.
– Thế ư? – Willam nói. – Xin cô cho ông ấy vào. Ta giải quyết cho xong đi đã.
William lại mở hồ sơ để nhanh chóng nhớ lại những sự việc chính. Trong hồ sơ có một dòng gạch ngang tên khách hàng cũ là ông Davis Leroy nào đó. Tên đó được thay thế bằng tên người khách đến sáng nay, Abel Rosnovski.
William nhớ lại rất rõ câu chuyện trước đây anh đã nói với ông Rosnovski và bây giờ anh lấy làm tiếc.
