Trang tri huyện cười rất vui vẻ, nói: “Chuyện gì thì cũng để sau tửu yến đáp tạ của bản huyện rồi hãy nói! Bản huyện và ngài cùng uống một chén! Người đâu, bày tửu yến!”
Hầu sư gia cũng vui vẻ nói: “Đỗ tiên sinh, ngài giúp tri huyện đại nhân nối tiếp được hương hỏa, công lao thật rất lớn, tri huyện đại nhân nói nhiều lần rồi, phải cảm tạ ngài thật hậu! Không chỉ là tiền bạc, còn có ý đề bạt ngài…”
Đỗ Văn Hạo gấp giọng ngắt lời hắn: “Xin lỗi, đại nhân! Nghe ta nói đã, chuyện này vô cùng quan trọng…!”
Trang trị huyện lúc này trên mặt vui như nở hoa, liên tục phất tay tay nói: “Quan trọng gì cũng từ từ đã, uống rượu lúc này mới là quan trọng nhất! Bản huyện hôm nay rất cao hứng!”
Hầu sư gia cũng cười nói: “Đúng rồi, không bằng cứ để trên bàn rượu rồi hãy nói đi, cái huyện thành nho nhỏ này có chuyện gì lớn chứ, chẳng lẽ trời sập sao? Ha ha!”
“Không sai! Chuyện cực lớn! Quan hệ tới mũ ô sa của đại nhân!”
Vẻ tươi cười trên mặt Trang tri huyện và Hầu sư gia liền cứng lại, quay sang nhìn nhau, Trang tri huyện trừng mắt nhìn Đỗ Văn Hạo: “Rốt cuộc là có chuyện gì quan trọng như vậy?”
“Ở Lưu Gia Loan cách huyện thành ba mươi dặm có mười bệnh nhân cấp cứu được đưa tới, một người trong đó đã chết, căn cứ theo những gì đã biết, Lưu Gia Loan đã có mấy chục người chết vì chứng bệnh này. Hơn nữa, thôn trấn ở gần Lưu Gia Loan mấy ngày trước cũng đã phát hiện trường hợp tử vong vì bệnh này, rõ ràng là lây truyền rất nhanh và mạnh! Loại bệnh này phi thường lợi hại, có khả năng sẽ nhanh chóng lan ra khắp huyện, nếu không áp dụng biện pháp dứt khoát, sẽ dẫn tới hàng vạn người chết chỉ trong vòng một ngày một đêm!”
Trang tri huyện ngây người: “Bệnh… bệnh gì mà ghê thế?”
“Lệ dịch!”
Trang tri huyện chân mềm nhũn, suýt chút nữa thì ngã xuống đất. Hầu sư gia vội vàng đỡ lấy lão, quay đầu hỏi Đỗ Văn Hạo: “Ngài, ngài không đoán nhầm đấy chứ?”
“Từ những người bệnh được đưa đến có thể thấy tính truyền nhiễm của bệnh này rất mạnh, người đưa bọn họ tới cũng có triệu chứng giống của bệnh nhân, ăn khớp với đặc tính của lệ dịch, chắc là không sai đâu!”
Trang tri huyện hỏi: “Lưu Gia Loan va thôn trấn phụ cận chết nhiều người như vậy. Sao không thấy lý chính của bản địa báo cáo?”
Hầu sư gia ho khẽ một tiếng, nói: “Thôn trấn phía dưới không có danh y giống như Đỗ đại phu, bọn họ cũng không biết là lệ dịch. Hơn nữa, lý chính của thôn trấn thì ngài cũng biết rồi, từ trước để giờ chỉ báo hỉ chứ không báo ưu, đợi tới khi sự tình không thể thu thập được thì mới báo lên.” Hầu sư gia nghĩ ngợi một chút rồi quay lại hỏi Đỗ Văn Hạo: “Đỗ tiên sinh sao biết Lưu Gia Loan và thôn trấn phụ cận bạo phát lệ dịch khiến nhiều người chết?”
“Ta cũng là nghe người đưa bệnh nhân đến nói, vẫn chưa có gì chứng minh.”
Trang tri huyện thở phào một hơi: “Thì ra là vậy, chuyện còn chưa chứng minh sao lại kết luận bừa?”
Đỗ Văn Hạo vội vàng nói: “Thế đến của lệ dịch hung mãnh dị thường. Từ mấy bệnh nhân được đưa đến, ta thấy rằng có thể là phi mạt truyền nhiễm ( là một trong những phương thức truyền nhiễm của bệnh. Vi khuẩn gây bệnh từ trong đường hô hấp của người bệnh hoặc người mang vi khuẩn, theo nước bọt khi ho, hắt xì hoặc là nói chuyện phun ra mà truyền sang người khỏe mạnh), nếu đợi điều tra rõ thực hư mới có biện pháp xử lý thì e rằng lệ dịch đã cuốn sạch toàn huyện thành rồi! Tương lai truy cứu trách nhiệm, đại nhân giải thích thế nào đây? Cho dù đại nhân có thể thoát trách nhiệm, nhưng thân là quan phụ mẫu một huyện, sao xứng đáng với hàng ngàn hàng vạn tử dân đã chết?”
Trang tri huyện sững sờ, lắp bắp nói: “Không…, không nghiêm trọng vậy chứ?”
Hầu sư gia nhíu mày suy nghĩ, xoẹt một tiếng mở quạt xếp ra theo thói quen, che giữa mặt hai người, thấp giọng nói: “Nếu quả thật là lệ dịch, những lời này của Đỗ tiên sinh không phải là dọa suông đâu. Khánh Lịch năm thứ tám, Hà Bắc gặp tai họa lớn, năm đó lệ dịch bạo phát, thành trấn hương thôn, người chết đến bảy tám phần mười! Hơn chục người của phủ huyện do phòng dịch bất lực mà bị cách chức và xét xử!”
Trang tri huyện là một con mọt sách thuần chất, thiếu hụt năng lực ứng phó những sự kiện đột phát, nghe nói có thể là lệ dịch, sớm đã hoảng hốt, vừa nghe thấy phòng dịch bất lực cũng có thể bị cách chức, không khỏi run rẩy nói: “Cái…, cái này phải làm thế nào đây? Không bằng, nhanh chóng báo lên phủ thành đi?”
“Trước khi chưa được xác minh thì không thể báo lên, báo cáo sai tình hình bệnh dịch, dẫn tới khủng hoảng hỗn loạn, tội này cũng không nhỏ.”
“Vậy…, vậy phải làm thế nào?”
“Trước tiên nghe ý kiến của Đỗ tiên sinh đã.”
“Được!” Trang tri huyện ho một tiếng, hỏi: “Đỗ tiên sinh, chuyện đã thế này thì phải làm thế nào mới tốt?”
“Lập tức giới nghiêm toàn thành, cấm tất cả mọi người đi lại, để hết sức giảm thiểu tiếp xúc truyền nhiễm. Ở ngoài thành xây dựng khu cách ly, nghiêm ngặt kiểm tra tất cả những người ra vào, phát hiện người có triệu chứng lệ dịch như sốt cao, ho, tức ngực, lập tức cách ly trị liệu. Đồng thời, phái tổ y liệu tới Lưu Gia Loan điều tra và xác minh tình huống.”
Trang tri huyện không có chủ ý, nhìn Hầu sư gia.
Hầu sư gia nghĩ một chút, nói: “Bốn cửa tra xét nghiêm ngặt thì có thể, phái người tới điều tra tất nhiên là phải làm, chỉ là, giới nghiêm toàn thành… e rằng có chút khó khăn, trong thành không có quân đội đóng quân, quân đội đóng quân gần này nhất cũng tới hơn năm mươi dặm. Ba ban nha dịch thêm dân phòng, tổng cộng không quá năm mươi người, không đủ sức để đảm đương trách nhiệm giới nghiêm toàn thành. Hơn nữa, giới nghiêm toàn thành, tất nhiên sẽ dẫn tới bách tính hoang mang suy đoán, một khi phát sinh dân biết, e rằng…”
“Nhưng, lệ dịch này phán đoán sơ bộ là phi mạt truyền nhiễm , nếu không giới nghiêm, sẽ theo sự di chuyển của mọi người mà mau chóng lan truyền khắp toàn thành! Sự khủng hoảng của việc người chết trong thành e rằng so với khủng hoảng do suy đoán mang tới còn nghiêm trọng hơn rất nhiều, phải không?”
Hầu sư gia gấp quạt lại, trầm giọng nói: “Đỗ tiên sinh có thể khẳng định chắc chắn là lệ dịch ư?”
Đỗ Văn Hạo ngẩn ra một lúc, chính xác, căn cứ vào những gì mà sáu bảy bệnh nhân tới Ngũ Vị đường và Tế Thế đường cùng với người hộ tống đã nói, bên trong có hai vấn đề vẫn chưa thể xác định. Thứ nhất, rốt cuộc có phải là phế thử dịch hay không? Hiện tại chỉ là dựa vào triệu chứng của bệnh để suy đoán, chưa được kiểm nghiệm chính xác, không thể phán đoán. Thứ hai, Lưu Gia Loan có phải xuất hiện rất nhiều người chết trong một đêm không? Trước mắt chỉ có một mình cữu cữu của hài tử đó chứng minh. Cho nên, nếu bảo Đỗ Văn Hạo tự mình khẳng định rằng bệnh này chính là lệ dịch thì rất khó vì chứng cứ không đủ nên vẫn không thể nói như vậy.
Đỗ Văn Hạo nói: “Thế này đi, xin nha môn điều tám con chiến mã, ta và y quan của nha môn cùng nhau lập tức đến Lưu Gia Loan tra xét!”
Hầu sư gia nói: “Đại nhân đang chuẩn bị nói chuyện này với ngài ở tiệc rượu, đại nhân có ý đề bạt ngài làm y quan của bản huyện. Cái này thật đúng lúc.”
“Hả?” Đỗ Văn Hạo có chút kinh hỉ nhìn về phía Trang tri huyện.
Trang tri huyện gật đầu nói: “Đúng vậy, y quan của bản huyện theo luật là phải có năm người, mấy ngày trước Ngô đại phu cáo lão hoàn hương, có một chỗ trống. Đỗ đại phu ngài y thuật như thần, chữa khỏi bệnh liệt…ừm, bệnh nhỏ của bản huyện, ta rất vừa lòng, có ý đề bạt ngươi lấp vào chỗ trống này, làm y quan của bản huyện, vừa hay gặp phải chuyện này, ngài có thể danh chính ngôn thuận đi điều tra, không biết ý ngài thế nào?”
Đỗ Văn Hạo vội vàng cúi người, nói: “Đa tạ đại nhân đề bạt!”
Tống triều lịch triều hoàng đế đều rất chú ý tới y học, ngoại trừ ban bố y liệu pháp lệnh, in ấn y thuật ra, còn ra sức tăng cường kiến thiết cơ cấu y liệu, phân biệt thiết lập y sự hành chính, cơ cấu giáo dục y học và cơ cấu quản lý dược liệu.
Y quan thuộc về quản lý hành chính y liệu kiêm quan viên của của cơ quan y liệu. Chia làm hai cấp trung ương và địa phương. Tại triều đinh là Hàn lâm Y quan cục, phụ trách cung phụng y dược của triều đình, khám và chữa bệnh cho triều thần và hoàng thân quốc thích trong cung, một khi quân đội, dân gian phát sinh tình hình bệch dịch quy mô lớn, cũng sẽ phái ra tổ đội y quan của triều đình tới trị liệu.
Nha môn của mỗi phủ huyện cũng có y quan cục, hạn ngạch được quy định, thuộc về hàng ngũ quan lại của triều đình, ăn bổng lộc triều đình, y quan địa phương một người là y bác sĩ, một người là trợ giáo, làm chức chính và phó của y cục, Y quan bình thường nếu trải qua thi cử y học mới có thể được tuyển dụng, nhưng cũng phải do trưởng quan hành chính của địa phương tiến cử bổ nhiệm trực tiếp.
Y quan cục địa phương chức năng chủ yếu là phụ trách quản lý các sự vụ trên phương diện y liệu của bản địa, đồng thời có có một chức năng quan trọng chính là khống chế tình hình bệnh dịch, y quan của y quan cục có thể đồng thời kiêm nhiệm đại phu của tiệm thuốc, chẩn bệnh cho bách tính.
Hầu sư gia nói: “Cung hỉ Đỗ tiên sinh! À không, phải gọi là Đỗ y quan.” Quay người nói với Trang tri huyện: “Đại nhân, phòng trị bệnh dịch không được dây dưa, lập tức bắt tay vào tiến hành ngay, truyền lệnh cho Bàng huyện úy, bốn cửa tăng cường trạm gác, kiểm tra thương khách ra vào, thiết lập khu cách ly ở ngoại thành, lập tức thông tri cho bác sĩ Khâu và trợ giáo Thang của y quan cục, bảo bọn họ triệu tập y quan cùng Đỗ y quan tới Lưu Gia Loan kiểm tra tình hình bệnh dịch. Đồng thời, phái ra tin khẩn cấp tám trăm dặm, báo cáo với phủ thành, Lưu Gia Loan có thể đã xuất hiện lệ dịch, đang phái y quan tới kiểm tra thực hư. Đây là tiến thoái đều thích hợp.”
Trang tri huyện gật đầu nói: “Được! Ngươi lập tức làm đi!”
Đỗ Văn Hạo thực sự rất bội phục sự quyết đoán và ứng phó lão luyện trên quan trường của Hầu sư gia.
Hầu sư gia trước tiên đưa Đỗ Văn Hạo tới y quan cục, bên trong chỉ có hai y quan đang ngủ gật, một người gọi là Hồng Quốc Lương, một người gọi là Khiếu Vương Tường. Cục trưởng Khâu bác sĩ và Thang trợ giáo – phó cục trưởng của y quan cục cả cái bóng cũng không thấy, hỏi ra mới biết, hai lão đầu này đã đến trà lâu rồi. Hầu sư gia sau khi giới thiệu, bảo Vương Tường mau đi gọi hai vị lãnh đạo về, sau đó tự mình đi tìm Bàng huyện úy.
Đợi khoảng nửa canh giờ, Đỗ Văn Hạo sốt ruột đi bắt đầu đứng dậy đi lòng vòng trong y quan cục, lúc này mới thấy Khâu bác sĩ và Thang trợ giáo trở về.
Vương Tường y quan sau khi giới thiệu, Đỗ Văn Hạo vội vàng đi lên chắp tay nói: “Đỗ Văn Hạo bái kiến bác sĩ, trợ giáo đại nhân!”
Khâu bác sĩ tai to mặt lớn, rất béo, từ từ đi tới phía sau bàn, ngồi lên ghế thái sư, chớp chớp cái mí mắt dầy cộp nhìn Đỗ Văn Hạo từ trên xuống dưới: “Ngươi chính là y quan Đỗ Văn Hạo mới đến ư?”
“Chính vậy.”
“Ừ, đã nghe nói, Hứa Tứ Hải lần trước đánh trống minh oan từng kiện ngươi, nói ngươi có tội lang băm cố ý giết người, cũng không biết sau này xoay đi xoay lại thế nào ngươi lại không có tội, ha ha, xem ra ngươi thật sự có chút bản lãnh đó.”
Đỗ Văn Hạo nghe những lời này của hắn rất không thoải mái, nhưng lúc này không rảnh để nói về chuyện này, chắp tay nói: “Đại nhân, dịch tình khẩn cấp, chúng ta lập tức động thân thôi!”
“Dịch tình? Đúng rồi, vừa rồi bọn họ chạy tới nói rằng ngươi phát hiện Lưu Gia Loan có lệ dịch?”
“Đúng vậy.”
Khâu bác sĩ kéo dài giọng, tràn đầy vẻ hách dịch và châm trọc: “Lệ dịch không phải là tùy tiện nói ra được đâu, những năm nay thiên hạ thái bình, bản huyện không có phát sinh tai ương gì lớn, lấy đâu ra đại dịch? Ngươi rốt cuộc có hiểu cái gì gọi là lệ dịch không? Hừ, lão hủ nói cho ngươi biết, Tố Vấn nói, nếu là nhiễm dịch, không hỏi lớn nhỏ, bệnh trạng đều giống nhau. Lục Nguyên chính kỷ đại luận viết bệnh ôn lệ đại hành, xa gần đều yếu, thì là ôn lệ…”
Đỗ Văn Hạo cuối cùng cũng nhịn không được, ngắt lời hắn: “Đừng nói nữa, những cái này Đỗ mỗ đều biết!”